آشنایی کامل با رشته صنایع دستی، گرایش ها، بازار کار و مهارتهای مورد نیاز
معرفی کامل رشته صنایع دستی
رشته صنایع دستی رشتهای می باشد که در آن صنعت و هنر درکنار یکدیگر قرار میگیرند تا دانشجویان به یادگیری خلق آثار هنری کاربردی بپردازند. در صنایع دستی میتوان بدون نیاز به دانش فنی و فناوریهای پیچیده با تکیه بر توانمندیهای خود آثاری خلق کنید که بر خلاف آثار هنری محض مشابه نقاشی که کاربرد روزمره ندارند، هم کاربردی و مورد استفاده قرار گیرند هم از جنبه هنری و زیبایی شناختی گرانبها واقع شوند.
درباره رشته صنایع دستی
در این رشته هنر و کاربرد کنار یکدیگر قرار دارند و آثار خلق شده علاوه بر جنبه هنری کاربرد روزمره نیز دارند. خوشبختانه ایران از فرهنگ غنی بهرهمند می باشد و صنایع دستی در کشورمان خیلی جوراجور و گسترده هستند به طوری که در تمامی اجتماعات، از عشایر نشین تا روستائیان و شهرها شما میتوانید صنعت گرانی را پیدا کنید که در زمینههای صنایع دستی تلاش میکنند و آثاری خلق کردهاند.
در رشته صنایع دستی دانشجویان در مدت روزگار چهارسال، به کسب اطلاعات متوسطی در رابطه با ۲۴ گروه بزرگ انواع صنایع دستی ایران، که از ۱۵۲ شاخه تشکیل شده می باشد میپردازند. همچنین با آشنایی و پرداختن به یکی از چهار گرایش صنایع چوب، سفال، نگارگری و طرحریزی قالی در زمینههای انجام و کارشناسی آثار، صاحب تخصص شده و مهارتهای لازم برای تولید محصولات در گرایش انتخابی خود را بدست میآورند.
رشته صنایع دستی با آموزش های تئوری و کارگاه های عملی همراه می باشد
صنایع دستی روح خود را از هنر گرفته و جسم آنها ارتباط نزدیکی با صنعت دارد. تلفیق هنر و صنعت سبب میشود که آسودهتر بتوان فرهنگ کشور را با صنایع دستی که بیانگر اعتقادات، رسم و رسوم و سنتها می باشد به نقاط دیگر جهان منتقل کرد و با انتشار این آثار افراد بیشتری با این فرهنگ غنی آشنا میشوند. جالب می باشد بدانید صنایع دستی ایران در کشور خودمان کمتر مورد استفاده قرار میگیرد و درحال حاضر افراد بیشتر متمایلشدن به استفاده از کالاهای لوکس دارند اما صادرات آن گزینه خوبی در سمت ایجاد درامد میباشد.
با وجود اینکه صنایع دستی اغلب به دست وابسته هستند اما به دلیل وجه کاربردی نمیتوان آنها را صرفا به عنوان آثار هنری در نظر گرفت. با این حال یادبودهای به جای مانده از گذشتگان در این زمینه، به عنوان شاهکارهای هنری شناخته میشوند.
دوران کارشناسی صنایع دستی
دوران کارشناسی صنایع دستی هشت ترم و حدودا چهار سال طول میکشد و برنامه درسی (سر فصل) و مقدار واحدهای دانشگاهی این رشته از ۱۳۶ واحد تشکیل شده می باشد که حاوی موارد زیر میباشد:
• ۲۱ واحد دروس عمومی
• ۳۱ واحد دروس پایه
• ۲۵ واحد دروس اصلی
• ۵۱ واحد دروس تخصصی
• و لااقل ۹ واحد داوطلبانه
دوران کارشناسی ارشد صنایع دستی
علاقه مندان به این رشته میتوانند تا کارشناسی ارشد نیز ادامه تحصیل دهند. دانشگاه های دولتی روزانه، شبانه یا نوبت دوم، پردیس خودگردان، پیام نور، مجازی پیام نور، غیر انتفاعی، مجازی ویژه شاغلین و… به تعلم این رشته میپردازند. گرایش های رشته کارشناسی ارشد هنرهای پژوهشی و صنایع دستی عبارتند از:
● رشته پژوهش هنر
● فلسفه هنر
● صنایع دستی
● زمان هنر جهان اسلام و رشته هنر اسلامی
● مطالعات موزه
● مدیریت موزه
● نقاشی ایرانی
آسوده التحصیلان می توانند با اطلاعات و دانش بدست آورده از راه واحدهای تحقیقاتی و تجربه حاصل از کار علمی به تولید آثار، اداره امور عمومی و بخش های کارگاهی همزمان با انجام کارهای تحقیقاتی مشغول شوند.
گرایشهای رشته صنایع دستی در دانشگاه
در این رشته با صنایع دستی ایران، مبانی هنرهای تجسمی، هندسه نقوش، طرحریزی ايفاي نقشهای سنتی، حجم سازی، خوش نویسی، کار در کارگاه نگارگری و کارگاههای صنایع دستی با گرایش سفال و سرامیک، ساخت ظروف گلی و سفالگری و پوشش لعاب و پخت آثار در کورههای حرارتی مخصوص آشنا میشوید.
برخی موارد پر طرفدار در تولید صنایع دستی عبارتند از:
بافتههای داری
بافته های داری از بها هنری و کاربردی بالایی بهرهمند هستند
این محصولات عموما با کمک دارهای افقی یا عمودی موجود روی زمین بافته و تولید میشوند. از جمله بافتههای داری میتوان به قالی، گلیم، زیلو و… اشاره کرد.
دستبافی
حصیر بافی و تولید محصولات جوراجور کاربردی
نساجی سنتی یا دستبافی به محصولاتی گفته میشود که با کمک دستگاههای آسان و سنتی بافندگی (مشابه دستگاه دو وردی، دستگا بافت جاجیم و…) تولید میشوند. شال، ترمه، زری و جاجیم از جمله آثاری هستند که با این روش تولید میشوند. همچنین حصیر بافی نیز در دسته دست بافی قراردارد.
سفالگری و سرامیک سازی
سفالگری از پرکاربردترین صنایع دستی
این محصولات که اغلب حاوی ظروف هستند با استفاده از گل رس و گل حاصله از سنگ کوارتز و خاک کائولن ساخته میشوند. در روند ساخت این آثار ار چرخ سفالگری (سمت ساختن) و کوره (برای پختن) سفال و سرامیک استفاده میشود.
پس از اتمام این مراحل طبق سنتها و رسوم، روی آثار نقاشی یا کنده کاری کرده و ايفاي نقشهایی برجسته یا آسان خلق میکنند. برای پوشش سطح اشیا نیز باید از لعاب مناسب استفاده کرد.
شیشه گری
ساخت ظروف شیشه ای با هنر شیشه گری
در این روش مواد معدنی ذوب شده (سیلیس و خرده شیشه) را از راه شکل دادن با استفاده از روشهایی مشابه دمیدن توسط لولهی مخصوص و با بهکارگیری وسیله دستی مشابه قیچی، انبر و غیره به آثار هنری یا هنری کاربردی زیبا تبدیل میکنند که به آنها شیشه دست ساز نیز گفته میشود. مشابه سفالگری پس از خلق تاثیر برای تزئین و اتمام آن به نقاشی یا حکاکی روی آنها میپردازند.
فراوردههای پوست و چرم
این محصولات با استفاده از پوست و چرم دباغی شده و با روشهای سنتی تولید میشوند. از جمله آنها میتوان به کلاه پوستی، چاروق، محصولات تکمیلی چرمی (مشابه ترکیب چرم و محصولات دستباف)، کیف و… اشاره کرد.
دانشگاههای رشته صنایع دستی
پذیرش رشته کارشناسی صنایع دستی در دانشگاههای دولتی روزانه، نوبت دوم (شبانه)، پیام نور و غیر انتفاعی و همچنین دانشگاه آزاد اسلامی صورت میگیرد. مطابق با دفترچه انتخاب رشته کنکور هنر، مجموع گنجایش این رشته در سال تحصیلی ۹۵-۹۶ معادل ۱۳۶۲ نفر بوده می باشد که بیش از هفتصد نفر آنها در دانشگاههای پیام نور و غیرانتفاعی پذیرش شدهاند.
نحوه پذیرش این رشته با آزمون و هم بدون کنکور (آزمون) امکان پذیر می باشد و حدودا ۹۵۰ نفر از افرادی که داخل این رشته شدهاند صرفا با سرگذشت تحصیلی بوده می باشد. همچنین برای ادامه تحصیل در رشته صنایع دستی میتوانید به کشورهای مختلفی مشابه انگلستان، سوئد یا کانادا و… مراجعه کنید.
صنایع دستی سفالگری مربوط به کشور هند
بازار کار و درآمد رشته صنایع دستی
آسوده التحصیلان این رشته میتوانند در سازمانهایی مشابه میراث فرهنگی، سازمان صنایع دستی ایران، اداره کل صنایع دستی در وازرت مجاهدت کشاورزی، سازمان ایرانگردی و جهانگردی، موزهها و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و… به انجام تلاشهای پژوهشی و تحقیقاتی یا کارشناسی بپردازند.
زمینههای تلاش برای آسوده التحصیلان این رشته گسترده می باشد، یعنی علاوه بر تلاش در سازمانها و… میتوانید به صورت مستقل به تلاش بپردازید و با کار کردن در کارگاههای صنایع دستی یا تاسیس کارگاه کسب درامد کنید. ساخت آثاری که جنبهی موزهای و تزئینی دارند یا وسایل کاربردی هنری مشابه ظروف، کیف و… از جمله اموری می باشد که افراد با توجه به تخصص خود میتوانند انجام دهند.
فروش و صادرات صنایع دستی، راهی مناسب برای کسب درامد آسوده التحصیلان
از آنجایی که صنایع دستی کاربردی و هنری هستند آسوده التحصیلان میتوانند با کمی کوشش و آموزش بیشتر در زمینههایی مشابه طرحریزی دکوراسیون، چاپ، تبلیغات، گالریها، صنعت مد یا فیلم سازی و… نیز تلاش کنند.
شخصیتهای مناسب برای رشته صنایع دستی
مهم ترین نکته در انتخاب رشته علاقه و لذت بردن از آن کار میباشد اما در کنار علاقه، دانشجویان این رشته باید خلاق باشند و احتمالا نیاز باشد خلاقیت خود را نیز تقویت کنید. همچنین داشتن ذوق هنری و توانایی جسمانی از دیگر موارد مورد نیاز برای ورود به این رشته هستند. برای ساخت صنایع دستی ممکن می باشد در برخی موارد ساعتها مشغول به کار باشید یا در برخی صنایع باید از دستان خود بیشتر استفاده کنید و… . علاوه بر آن در این رشته به شکیبایی، شکیبایی و لطافت بالا برای خلق تاثیر نیاز دارید.
منبع: بیتوته