آشنایی با هنر بخارا دوزی

%name آشنایی با هنر بخارا دوزی

آشنایی با هنر بخارا دوزی

هنر بخارا دوزی

بخارا دوزی از صنایع‌دستی تزیینی ایران می باشد. در شهر بخارا پنبه و ابریشم انبوه بوده و به همین علت هنرمندان بخارایی، شیوه‌ای  در رودوزی‌ها ابداع کرده‌اند که به بخارا دوزی معروف می باشد.پارچه‌ی زیرین بخارا دوزی معمولاً چلوار، متقال یا کتان و ندرتاً ابریشم یا پشم می باشد. اگر میخواهید درباره این هنر زیبا بیشتر بدانید در ادامه با ما همراه باشید.

بخارا دوزی چیست؟

بخارا دوزی یک نوع رودوزی می‌باشد که هنرمندان با کار کردن بر روی پارچه های آسان به وسیله سوزن و نخ طرح های جذاب و رنگین پدید می‌آوردند. این صنعت از هنر‌های دستی ایران زمین به شمار میرود که از شهر بخارا نشات گرفته می باشد و به همین دلیل با نام این شهر ترکیب شده می باشد. این صنعت در دوران های تاریخی سلجوقیان، ایلخانی، تیموری و صفویه هم علاقه مندان بسیاری داشته می باشد.

پارچه مورد استفاده در بخارا دوزی

بخارا دوزی یک هنر دستی می‌باشد که بر روی پارچه های آسان با رنگ های مختلف پدید می‌آید. جنس پارچه های مورد کاربرد در این پیشه بیشتر از جنس کتان یا چلوار می باشد اما گاهی هم به متاع پشمی، ابریشمی و تافته تغیر میکند.

بیشتر بخوانید:  فرش کرمان

روش اجرای بخارا دوزی

بر روی پارچه های بخارا دوزی طرح های جوراجور و زیادی انجام می‌شود و تقریبا زمینه را کامل میپوشانند. به دلیل تنوع طرح ها، بخارا زمان بازي کردن نقش اولیه را به وسیله‌ی کاربن بر روی پارچه نقاشی میکنند. در روزگار قدیم از گچ و براده ذغال برای نمایان کردن بازي کردن نقش استفاده میکردند که امروزه هم مورد استفاده‌ی بعضی افراد می‌باشد.

پس از طرح‌ریزی بازي کردن نقش مورد نظر، دوختن ابتدا میشود و تا پایان کار سمت سوزن باید یکنواخت باشد تا نظم در کار تغییرناپذیر بماند.دوخت در این صنعت به صورت کوک های کوتاه و بلند می باشد که کوک های بلند داخل کوک های کوتاه و کوک های کوتاه در بین کوک های بلند پیشین درج می‌شود. هنرمندان در این کار از نخ ابریشمی بهره میگیرند که برای پیدایش نواحی سایه روشن این نخ به ابریشم تابیده شرابی، بنفش و صورتی رنگ تبدیل می‌شود. این افراد خیلی با شکیبایی و صبر هستند چونکه این شغل به زیبا‌کاری و پر‌کاری های زیادی نیاز دارد.

طرح های مورد کاربرد در صنعت بخارا دوزی

در بخارا دوزی از اشکال و بازي کردن نقش های متنوعی از جمله گل های اناری، شاه عباسی، گل های میخک ، طرح گلدانی، بازي کردن نقش های هندسی، گل های جناقی، گل های سیبی، گل گلدانی ، گل و بته، لچک مداخل، ترنج و سر ترنج تاجی، تاکی، افسری، برگ‌های چتایی، گل های حاشیه ای در مدل های مختلف، طره ای و نیم طره ای، بته جقه ای، بازي کردن نقش های شمسه ای، بازوبندی و بند رومی، شجری و گل ساعتی استفاده می‌شود.

طرح‌ریزی گل در بخارا دوزی

برای دوختن گل ها در بخارا دوزی از کوک های آسان و مورب بهره‌جویی می‌کنند. نظم در این کار خیلی حائز اهمیت می‌باشد پس در اجرای تمامی بازي کردن نقش ها باید به آن تمرکزفکر کرد. بعد از پر کردن داخل طرح باید دور آن را پایه دوزی کرد تا جایی که سرمشق کامل شود. و بعد از آن برگ و سایر اجزای گل را به طرح می‌نشانند.

بیشتر بخوانید:  20 اثر زیبا و خیره کننده از هنر خیابانی

رنگ گل ها در بخارا دوزی به گون های قرمز ، شرابی ، نیلی ، سفید، یشمی ، زرد ، خردلی ، قهوه ای ، نارنجی می‌باشد.

رنگ ساقه‌ی گل با رنگ پایه دوزی یکسان می باشد اما رنگ پرچم گل (بخشی که تخم گل در آن وجود دارد) آبی روشن و نارنجی می باشد.

کاربرد بخارا دوزی

طرح های بخارا دوزی ملحفه، رو تختی، رو میزی، شال، رویه‌ی کرسی ، پرده ، لباس،  کلاه، سجاده ، رو بالشتی ، رو طاقچه ای و پارچه های بسیاری را آراسته می‌سازد. همچنین در بخارا دوزی تابلو های تزئینی زیبایی را هم طرح می‌کنند. و همینطور پارچه های مزین شده به وسیله بخارا دوزی اقبال هنری چند موزه خارجی را چون : موزه ارمیتاژ ، موزه پاریس ، موزه  بریتیش ، موزیوم ، مترو پولتین و موزه لوور را شکیل ساخته می باشد.

%name آشنایی با هنر بخارا دوزی

استفاده از بخارا دوزی برای تزئین رو بالشی

 

منبع: بیتوته

مطلب پیشنهادی

آشنایی با هنر گچمه بافی

گچمه‏ بافي که از صنايع دستي انحصاري کهگيلويه و بويراحمد میباشد، هنري مرکب از گليم …